مقایسه کنش های گفتاری درخواست و عذرخواهی در تعاملات دانشجویان یک زبانه فارسی و دوزبانه ترکی – فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات فارس، مرودشت، ایران.

2 استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات فارس، مرودشت، ایران.

چکیده

یافته‌هایاین تحقیق در واکنش عذرخواهی در گروه یک‌زبانه و دوزبانه نشان می‌دهد بیشترین پاسخ‌ها به­صورت مستقیم است. البته با بررسی تفاوت میانگین تعاملات براساس یک‌زبانه و دوزبانه بودن، تفاوت معناداری بین این دو گروه وجود دارد. در واکنش درخواستی در گروه یک‌زبانه و دوزبانه، بیشترین پاسخ‌ها به‌صورت مستقیم است. ازطرف­دیگر، با بررسی تفاوت میانگین کنش‌های گفتاری براساس یک‌زبانه یا دوزبانه بودن تفاوت معناداری بین این دو گروه وجود دارد. به‌طورکلی می­توان گفت که واکنش‌های درخواستی در زمینۀ پذیرش یا رد درخواست، در افراد یک‌زبانه بیشتر است. درجۀ سختی در واکنش درخواست در گروه دوزبانه و یک‌زبانه نشان می‌دهد که در درجۀ سختی کنش‌ها و درجۀ سختی، ترک­زبان‌ها بیشترین میانگین را دارند و احتمال کنش درخواستی در گفتار افراد فارسی­زبان با تفاوت اندکی، بیشتر است. ترک‌زبانان به دلیل طبقۀ اجتماعی و میزان آشنایی در نحوۀ اجرای کنش‌ها با یکدیگر متفاوت­اند. میزان آشنایی‌ها در ترک‌زبانان کمتر از فارسی­زبانان است. در متغیرهای غیرزبانی بیشترین کاربرد درخواست غیرمستقیم در فارسی‎زبانان به‌صورت حرکت کمکی و کاهش­دهندۀ اجبار جهت انجام درخواست است  اما در ترک‌زبان‌ها قیاس و کاهش­دهندۀ اجبار درخواست، بیشتر است. همچنین فارسی‎زبان نسبت‌به ترک‌زبان‌ها بیشتر درخواست‌ها را قبول می‌کنند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احدی، ح. و بنی‌جمالی، ش. 1395. روان‌شناسی رشد، تهران: بخشایش.
اربابی، س، شریفی، ش و مشهدی، ع. 1392. «تأثیر دوزبانگی بر شناخت: مطالعة دوزبانه‌های آذری‌ فارسی». پژوهش‌های زبان­شناختی در زبان‌های خارجی. 3 (1): 1-18.
براهوئی مقدم، ن. 1399. «بررسی راهکارهایی برای افزایش میزان آمادگی و پیشرفت زبانی دانش‌آموزان در پایۀ اول ابتدایی در مناطق دوزبانه». آموزش­پژوهی، 6 (21): 118-132.
درخشان، ع. شکی، ف و سارانی، م.ا. 1399. «تأثیر ارزیابی پویا و غیرپویا بر درک یادگیرندگان زبان انگلیسی سطح متوسط از کنش‌های گفتاری معذرت‌خواهی و درخواست». جستارهای زبانی، 6 (58): 605-637.
رشتچی، م، طریقت، س و خویی، ر. 1398. «ارتباط اتخاذ دیدگاه با دوزبانگی و جنسیت»، علم زبان، 6 (10): 357-381.
زاهدی اصل، س، مدرسی تهرانی، ی و رستم­بیک تفرشی، آ. 1400. «کاربرد راهبردهای کنش گفتار درخواست توسط دوزبانه­های ترکی-فارسی براساس دو متغیر جنسیت و سن». زبان­شناخت، 12 (2): 229-260.
زندی، ب و امانی، م. 1395. «راهبردهای کنش گفتاری عذرخواهی در گویش بختیاری از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی»، مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، 3 (14): 103-121.
زندی، ب، نجفیان، آ. و شاوله، ک. 1396. «راهبردهای کارگفت عذرخواهی در زبان کردی از دیدگاه زبان­شناسی اجتماعی». فرهنگ و ادبیات عامه. 5 (17): 139-162.
عصاره، ف. 1389. بررسی مسائل زبان­آموزی کودکان پایة اول مناطق دوزبانه و ارائة برنامة درسی برای آنان، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
کینگ، ک. و مکی، آ. 1399. تاتی­تاتی بر لبة دو زبانگی: چرایی، چیستی و چگونگی آموزش زبان دوم به کودک. ترجمۀ ل. باقری مطلق. تهران: راوشید.
ماسن، هـ. و همکاران. 1394. رشد و شخصیت کودک، ترجمة م. یاسایی، تهران: کتاب ماد.
یوسفی، ن، عبادی، س و پورسیاه، ف. 1397. «نگاهی جامعه­شناختی به کنش گفتار انتقاد در زبان فارسی»، زبان­پژوهی، 10 (27): 27-44.
Beebe, l. Takahashi, t. & Uliss – Weltz, R. 1990. "pragmatic transfer in Esl. Refusal". In ESL refusal in R. Scarsella, E. S, Anderson, & S.D. Krashern (ED) developing communicative competence in a second language. 55-73. New York: Newbury house publisher.
Blum-Kulka, Sh. 1989. "Indirectness and Politeness in requests: Same or Different? Journal of Pragmatics. 11: 131-146.
Byon. A. 2004. "Sociopragmatic Analysis of Korean Requests: Edagogolical Settings", Journal of Pragmatics, 36(9): 1673-1704.
Eslami-Rasekh, Z. 2004. "Face-keeping Strategies in Reaction to Complaints: English and Persian". Journal of Asian Pacific Communication, 14 (1): 179-195.
Ghanbar, Jamalinesar, Gowhary & Azizifar. 2015. "Investigating Apology Strategy among Male and Female Kurdish Bilinguals at Ilam". Procedia - Social and Behavioral Sciences. Volume 190, 21 May 2015, 477-484.
Yule, G. 1996. Pragmatics. Oxford: Oxford University Press.