تأثیر تلفظی زبان فارسی بر زبان مازندرانی (گونۀ ساروی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر، ایران

2 استادیار زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر، ایران

3 استادیار زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر مطالعه‌ای میدانی از نوع توصیفی-تحلیلی است که ضمن توصیف و تحلیل داده‌ها به بررسی تأثیر آوایی و واجی زبان فارسی و بررسی تأثیر عوامل اجتماعی سن و منطقه جغرافیایی بر مازندرانی پرداخته‌است. در پژوهش حاضر، از ابزار پرسش‌نامه، مصاحبه و ضبط صدا استفاده شده‌است. نمونۀ آماری از گروه‌های سنی مختلف از بین دختران و پسران 14-18 سال (جوانان)، زنان و مردان بین 30-40 سال (میان‌سالان) و بالای50 سال (بزرگ‌سالان) هستند که از مناطق شهری و روستایی ساری به روش تصادفی انتخاب شده‌اند. نتایج نشان داده‌است که زبان مازندرانی، با دخالت فرایندهایی چون قیاس و تعمیم افراطی در نسل­های مختلف روستایی و فارسی در شرف تغییر و فارسی­شدگی است. تحقیق حاضر افق تحلیلی جدیدی را دربارۀ تحول و تغییرات زبانی بازمی­نماید و جامعه‌شناسان زبان و برنامه‌ریزان زبان می‌توانند از آن استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها


آقاگل‌زاده، ف. 1394. زبان مازندرانی (طبری): توصیف زبان شناختی (تحقیق میدانی-اطلس زبانی)، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
باقری، م. 1384. تاریخ زبان فارسی، تهران: قطره.
بشیرنژاد، ح. 1391. مازندرانی، لهجه، گویش یا زبان، تهران: رسانش نوین.
ثمره، ی. 1367. «تحلیل ساختاری فعل در گویش گیلکی کلاردشت»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. 26(4-1): 169-178.
ثمره، ی. 1383. آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
جغرافیای استان مازندران. 1378. گروه آموزشی جغرافیای استان مازندران، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
جنیدی، ف. 1368. سخن آغاز، واژه­نامۀ مازندرانی، تهران: بنیاد نیشابور.
حجازی کناری، ح. 1372. پژوهشی در زمینۀ نام­های باستانی مازندران، تهران: روشنگران.
حجازی کناری، ح. 1374. واژه­های مازندرانی و ریشۀ باستانی آنها، تهران: بنیاد نیشابور.
حق­شناس، ع. 1376. آواشناسی، تهران: آگاه.
خانلری ناتل، پ. 1377. تاریخ زبان فارسی، تهران: فردوس.
خداوردی، ف. و مدرسی قوامی،گ. 1396. «کشش همخوان در زبان فارسی»، زبان و زبان‌شناسی 13(26): 19 -39.
خودزکو، ا. 1382. ترانه‌های محلی ساکنان کرانه‌های جنوبی دریای خزر، ترجمۀ ج خمامی‌زاده، تهران: سروش.
داوری، ح. 1393. هژمونی زبان انگلیسی: رویکردها، نگرش‌ها و راهبردها. رساله دکتری، تهران: دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
داوری، ح. 1394. «زبان‌شناسی کاربردی انتقادی: رویکرد میان­رشته‌ای سنجشگر در نقد و ارزیابی شاخه‌های زبان‌شناسی کاربردی»، مطالعات میان­رشته‌ای در علوم انسانی، 7(4): 129-151.
دبیرمقدم، م. 1387. «زبان، گونه، گویش و لهجه: کاربردهای بومی و جهانی»، ادب­پژوهی، (5): 91-128.
دهگان، ر. 1367. «فرهنگ تطبیقی گونه‌های گویش مازندرانی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
شکری، گ. 1374. گویش ساروی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شکری، گ. 1385. گویش رامسری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
صفری، ا. 1395. «توصیف و تحلیل فرایندهای واجی گویش گالشی: رویکرد بهینگی». جستارهای زبانی. ۷(2): 143-163.
علی­احمدی، ع ؛ وحید سعید نهائی. 1386. توصیفی جامع از روش‌های تحقیق، تهران: تولید دانش.
عموزاده، م. 1381. «همگرایی و دو زبانگونگی در گویش مازندرانی»، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 2(7و8): 140-160.
کرد زعفرانلوکامبوزیا، ع . 1392. واج‌شناسی، رویکردهای قاعده بنیاد، تهران: سمت.
کلباسی، ا. 1372. «پیشوندهای تصریفی و اشتقاقی در افعال گویشی مازندرانی کلاردشت». زبان‌شناسی. 10(1): 88-106.
کلباسی، ا. 1376. گویش کلاردشت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
گلکار، آ . و دیگران. 1390. «بررسی وام‌واژه‌های روسی در گویش مازندرانی»، پژوهش‌های زبانشناختی در زبان‌های خارجی، 1(2): 67 -79.
متانی، م. 1386. مبانی روش تحقیق در مدیریت. قائم‌شهر: مهرالبنی.
نجف‌زاده بارفروش، م. 1368. واژه­نامۀ مازندرانی، تهران: بلخ.
نهاوندیان، م. 1385. متن پیشنهادی سیاستهای ج.ا.ایران در خصوص جهانی شدن به انضمام سند پشتیبان، تهران: انتشارات مرکز ملی مطالعات جهانی شدن.
وثوقی، ح. 1371. مقالات زبان‌شناسی، تهران: رهنما.
هومند، ن. 1369. پژوهشی در زبان تبری، آمل: کتابسرای طالب آملی.
Fasold, R.1991a. The Sociolinguistics of Language. Oxford :Blackwell.
Fasold, R.1991b. The Sociolinguistics of Society. Oxford: Blackwell.
Matthews ,P.H. 2007. The Concise Oxford Dictionary of Linguistics (2 ed.). Oxford :Oxford University Press.
Nawata , T. 1984. Mazandarani . Asian and African Grammatical Manual No.71m. Tokyo : Institute for the study of Languages and Cultures of Asia and Africa, 4891, iii+54p.                                    
Pennycook, A., 2001. Critical Applied Linguistics: A Critical Introduction. Mahawah, NI:Lawrence Erlbaum Associates.
Shahidi, Minoo.2008. A Sociolinguistic study of Language Shift in Mazandarani. Uppsala Universitet.Sweden.
 Trudgill, P.1986. Dialects in Contact. Oxford: Blackwell.
 Yoshie ,S.1996. Sari dialect. Tokyo: Institute for the Languages and Cultures of Asia and Africa. 164pp.