نقد و بررسی اصطلاحات عرفانی در فرهنگ فارسی معین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

3 استاد زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر نقد و بررسی کم و کیف تعاریف اصطلاحات عرفان و تصوف در فرهنگ فارسی معین است. در این فرهنگ حدود 574 اصطلاح عرفان و تصوف با رویکردی اجمالی تعریف شده است. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد با وجود اینکه ذکر شیوه‌نامۀ دقیق دربارۀ اصطلاح و اصطلاح پردازی در مقدمه مغفول مانده است؛ اما نظام آوانگاری و علامت‌گذاری اصطلاحات، یکدست، دقیق و علمی است. تعریفات تا حدود زیادی به‌دوراز عبارت‌پردازی‌های متکلفانه و نزدیک به زبان مخاطب معاصر است. فرهنگ در تعاریف، زبان مخصوص خود را دارد و خبری از ارجاعات و نقل قول‌های افراطی به متون منثور کهن نیست. تنها 51 % از تعاریف، به‌صورت کوتاه، منقول از متون است. فرهنگ در تعریف اصطلاحات متکی بر متون نثر مخصوصاً اصطلاح‌نامه‌ها و آثار جعفر سجادی است و شاهد مثال شعر بسیار کم‌رنگ و محدود است. البته نظام مدخل گزینی اصطلاحات تصوف چندان دقیق و روشن نیست و مدخل‌هایی هست که با وجود تعاریف عرفانی جزء اصطلاحات تصوف دانسته نشده‌اند؛ ازاین‌رو پژوهشگران با رویکردی انتقادی و بر پایه احصای اصطلاحات، همراه با ارائه آمار دقیق از منابع و شواهد شعری و متنی، به تحلیل کمی و کیفی اصطلاحات صوفیانه در این فرهنگ پرداخته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Criticism of mystic terms in Moin's Persian dictionary

نویسندگان [English]

  • behzad abbaszadeh 1
  • rahman moshtaghmehr 2
  • ahmad goli 3
1 Phd student of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran;
2 Professor of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran ;
3 Professor of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran ;
چکیده [English]

This study is a review of the quality and quantity of the definitions of mysticism and Sufism terms in a Moin's Persian dictionary. In this dictionary, about 574 mysticism and Sufism terms are defined with a brief approach. The results show that despite the fact that mentioning the detailed guidelines about the term and terminology in the introduction has been neglected; But the system of phonetic transcription and marking of terms is uniform. Definitions are far from complicated expressions and are close to the language of audience. there are no extreme references and quotations to ancient prose texts. Only 51% of the definitions, in a short form, are quoted from the texts. In the definition of terms, the dictionary relies on prose texts, especially the thesauruses and works of Jafar Sajjadi, and the example of poetry is very weak and limited. the system of choosing Sufism terms is not clear. And there are words that, despite having mystical definitions, are not considered part of Sufism terms;, the authors conduct a quantitative and qualitative review of Sufi terms in this dictionary with a critical attitude and by extracting terms from the dictionary, accurate statistics from the sources used, and poetic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moin'
  • s dictionary
  • Criticism
  • Review
  • Term
  • Mysticism &
  • Sufism

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار