«مر» مخفف مگر/ ویژگیِ سبکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشکدۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام، ایلام

10.22124/plid.2024.27496.1671

چکیده

یکی از معماهایی که در لغت‌نامه‌ها و کتاب‌های سبک‌شناسی همواره مطرح شده، استفادة از واژة «مَر» در متون کهن است. این واژه در لغت‌نامه‌ها به گونه‌ای آمده که در ارتباط با معنای قطعی آن اظهار بی‌اطلاعی شده است و تنها با توجه به شواهد و قرائن، به دنبال یافتن حدود معنایی آن شده‌اند. با بررسی لغت‌نامه‌ها، معنای استواری برای آن پیدا نشد. در کتاب سبک‌شناسی بهار هم اطلاعی متقن در بارة این واژه داده نشده و به حدود معنایی و حدس و گمان پرداخته است. این جستار با رعایت احتیاطِ پژوهشی بر آن است که «مَر» در تمامی مواضع، می‌تواند مخفف «مگر» باشد. چنان‌که «ار»، مخفف «اگر» است. این «مَر»(مخفف مگر) هنوز هم در گویش‌های محلی امروز کاررفت دارد. در فرهنگ‌های کردی، لکی، لری، بختیاری، «مَر» را مخفف «مگر» دانسته‌اند. دیگر این‌که «مگر» در متون کهن در معانی مختلفی چون: تاکید، شک، پرسش، استثنا، حصر و .. به کار رفته است. درست «مَر» هم در این معانی کاررفت داشته است. پژوهش حاضر بر مبنای شاهدمثال‌های مختلف در پی اثبات این امر برآمده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

“Mar” Abbreviation of "magar" (except/unless)/ the Characteristics of Style

نویسندگان [English]

  • Amin Yaghoubi 1
  • Maryam Saeidian 2
1 PhD holder in Farsi literature, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
2 PhD student of Persian language and literature, Faculty of Persian language and literature, Ilam University, Iran
چکیده [English]

One of the mysteries that has always been raised in dictionaries and stylistics books is the use of the word "mar" in ancient texts. This word appears in dictionaries in such a way that uncertainty has been expressed about its definitive meaning, and only by considering evidence and context have they attempted to find its semantic boundaries. Upon examining dictionaries, no firm meaning was found for it. In Bahar's stylistics book, no definitive information is given about this word, and it deals with semantic boundaries and conjecture. This essay, with due research caution, proposes that "mar" in all instances can be an abbreviation of "magar" (except/unless). Just as "ar" is an abbreviation of "agar" (if). This "mar" (abbreviated form of magar) is still used in today's local dialects. In Kurdish, Laki, Luri, and Bakhtiari dictionaries, "mar" is considered an abbreviation of "magar" (except/unless). Furthermore, "magar" (except/unless) has been used in ancient texts in various meanings such as emphasis, doubt, question, exception, limitation, etc. Precisely, "mar" has also been used in these meanings. The present research, based on various examples, aims to seek and prove this matter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mar
  • magar (except/unless)
  • stylistic feature
  • emphasis
  • exception