بررسیِ تطبیقیِ مضامینِ فرهنگی در کتاب‌های آموزشِ زبانِ فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، پردیس بین‌المللی کیش

2 کارشناس ارشد زبان‌شناسی همگانی

3 دانشیار زبانشناسی همگانی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها

چکیده

مقالۀ حاضر با نگاه آمیختگی زبان و فرهنگ، برآوردی کوتاه از میزان و تأثیر جهت‌گیری فرهنگی در آموزش زبان فارسی به دیگران را تقدیم می‌کند و از روش چک‌لیست بایرام (1993) در سنجش محتوای فرهنگی و بررسی پیوند آموزش زبان با آموزه‌های فرهنگی سه کتاب زبان فارسی، دورۀ آموزش زبان فارسی و درس فارسی بهره گرفته‌است. در این سه کتاب، فرهنگ بزرگ یعنی عناصری چون تاریخ، موسیقی، ادبیات و هنر ایرانی و فرهنگ کوچک با مؤلفه‌های اجتماعی همچون رفتار، آداب، نگرش‌، باور، ارزش‌ و هنجار، بررسی شده‌است. با این روش، به فراوانی تأکید هر یک از کتاب‌های یادشده بر آموزش صرف زبان با مضامین اجتماعی در چرخۀ زندگی، شامل خانواده، مدرسه و محیط کار از یک سو، و بسامد وقوع مضامین فرهنگی و چگونگی پرداختن به همۀ سطوح آن از سویی دیگر توجه شده­است.

کلیدواژه‌ها


برادران، ع. 1367.  نقش فرهنگ در آموزش زبان انگلیسی در ایران. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
پاک‌نهاد، م. 1380. «زن در زبان فارسی». پژوهش زنان، فصلنامۀ مرکز مطالعات و تحقیقات زنان، (1): 77-100.
پورنامداریان، ت. 1390. درس فارسی برای فارسی­آموزان خارجی (دورۀ مقدماتی)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
تاج‌الدین، ض. ۱۳۸۲. خواندن، تهران: انتشارات کانون زبان ایران.
دارابی، س. و همکاران. 1383. آموزش فارسی برای خارجیان، لاهیجان: نشر نیکنگار.
دورانتی، ا. 1395. انسان­شناختی زبان­شناختی، ترجمه ر. مقدم کیا، تهران: نشر نی.
رزمجو، ح. 1378. مبانی آموزش زبان و ادبیات فارسی، لاهور: گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ خاورشناسی، دانشگاه پنجاب.
ساپیر، ا. 1376. زبان: درآمدی بر مطالعۀ سخن، ترجمۀ ع. م. حق‌شناس، تهران: سروش.
سلسله‌سبزی، ک. 1377. بررسی ارتباط میان عوامل اجتماعی- فرهنگی و آموزش زبان فارسی به‌عنوان زبان دوم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
صفار مقدم، ا. 1386. زبان فارسی، تهران: شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
ضرغامیان، م. 1384. دورۀ آموزش زبان فارسی از مبتدی تا پیشرفته، تهران: شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
عباس‌لو، م. 1379. بررسی تأثیر آموزش فرهنگ بر یادگیری زبان فارسی به‌عنوان زبان دوم. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی.
عسگری، م. 1385. واژه‌آموزی زبان فارسی، تهران: کانون زبان ایران.
علائی، بهلول. 1383، موانع اجتماعی- فرهنگی کاربرد زبان فارسی به عنوان زبان آموزش در مناطق ترک زبان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
Byram, M. 1993. Language and Culture Learning: The Need for Integration. In Byram. M. (Ed). Germany, its Representation in Textbooks for Teaching German in Great Britain. Frankfurt am Main: Diesterweg, 3-16.
Byram, M. and others. 1994. Teaching and Learning Language and Culture Multilingual Matters; 100. Bristol, (Ed 385161).
Cunnings Worth, A. 1995. Choosing your course book. Oxford: Heinemann.
Hutchison, T. and E. Torres 1994. ‘The Textbook as Agent of Change’ ELT Jornal, 48 (4), 315-328
Khajavi, Yaser, Abbasian, Reza. 2011. International journal of Humanities and Social Science, vol. 1, no. 10: August, English language Teaching, National Identity and Globalization in Iran: The case of Public Schools.
Samareh, Yadollah. 1977. A Course in Colloquial Persian (for Foreigners), University of Tehran, Center for Teaching Persian Language and Culture N. 3.
Wardhaugh, R. 2002. An introduction to sociolinguistics. Oxford: BlackwellPublishers.