بررسیِ واج‌های گونۀ براهوییِ رودبارِ جنوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

3 استادیار فرهنگ و زبان‌های باستانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

براهویی، زبانی غیرایرانی و از خانوادۀ زبان­های دراویدی است که محل اصلی رواج آن، کشور پاکستان است اما در ایران نیز گویشورانی دارد. گروهی از براهویی‌های ایران با جمعیت کمتر از دو هزار نفر در جنوب کرمان زندگی می­کنند که بخشی از آنها در روستای تُم­مِیری شهرستان رودبار جنوب و بخشی درشهرستان فاریاب ساکن­اند و علاوه‌بر براهویی، به فارسی و نیز گویش رودباری که گویش مسلط منطقه است تکلم می­کنند. دو قرن مجاورت و همزیستی با بومیان منطقه، باعث به وجود آمدن گونه­ای جدید از زبان براهویی شده‌است که آن را می­توانیم براهوییِ رودبار جنوب بنامیم. موضوع این مقاله، بررسی واج­­های این گونة زبانی، و هدف از آن، استخراج و توصیف آوایی واج­ها و نیز بررسی و شناخت منشأِ واج­های این گونۀ زبانی است. منطقۀ پژوهش، روستای تم­میریِ شهرستان رودبار جنوب است. داده­­ها به شیوۀ میدانی و با مصاحبه با گویشوران مرد و زن، از سطوح مختلف سنی و تحصیلی گردآوری شده‌است.

کلیدواژه‌ها


آرلاتو، آ. 1384. درآمدی بر زبان­شناسی تاریخی، ترجمۀ ی. مدرسی تهرانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ادارة کل آمار و اطلاعات استانداری کرمان. 1396. سالنامۀ آماری استان کرمان.
صدیقی‌نژاد، س. و خلیفه­لو، ف. 1396، «معرفی پاره‌ای از مختصات واجی منحصربه­فرد گویش رودباری کرمان»، ادب و زبان، 20 (41): 183- 204.
کلانتری خاندانی، ح. 1387. سیری در جغرافیای استان کرمان، کرمان: مرکز کرمان­شناسی.
مطلّبی، م. 1385. بررسی گویش رودباری (کرمان). رسالۀ دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مطلّبی، م. و شیبانی‌فرد، ف.1392. «مواردی از واج‌شناسی تاریخی گویش رودباری کرمان». ادب و زبان. (34): 311- 329.
Andronow, Mikhail S. 1980. The Brahui Language. Moscow.
ــــــــــــــــــــــــ. 2003. A Comparative Grammar of The Dravidian Languages, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden.
Bray, D.S. 1909. The Brahui Language. Wol. 1: Introduction and Grammar, Calcutta. 
Elfenbein, J. 1986. Brahui,  Encyclopædia Iranica, Columbia Uniwersity.
ـــــــــــــــــــــــ-. 1999. Brahui phonology. In Alan Kaye (ed), Phonologies of Asia and Africa, 797-811
Skjærwø, P. O. 1988. Baškardi, Encyclopedia Iranica, E. Yarshater (ed.) 3: 846-850.