%0 Journal Article %T بررسی جایگاه و کاربرد گویش گنابادی از منظر جامعه‌شناسی زبان %J زبان فارسی و گویش‌های ایرانی %I دانشگاه گیلان %Z 2476-6585 %A آزاد, امید %A منشی زاده, مجتبی %D 2021 %\ 03/21/2021 %V 6 %N 1 %P 197-221 %! بررسی جایگاه و کاربرد گویش گنابادی از منظر جامعه‌شناسی زبان %K گنابادی %K گویش در معرض خطر %K نگرش %K زوال %R 10.22124/plid.2021.20450.1551 %X مقالۀ حاضر با هدف شناسایی موقعیت اجتماعی گویش گنابادی، از گویش­های کهن ایرانی، با بررسی تأثیر مؤلفه­های اجتماعی مانند سن، تحصیلات، جنسیت و شهرنشینی بر کاربرد گونۀ گنابادی در حوزه­های مختلف مانند خانواده، مدرسه، هنر، اماکن اداری، کوچه و خیابان، مذهب و سرگرمی انجام پذیرفت. روش، تحلیل حوزه­ای و ابزار، پرسش‌نامه و مصاحبه‌ است. روش نمونه­گیری، تصادفی بود که برمبنای آن، حجم نمونه­ای متشکل از 240 آزمودنی، از سه ردة سنی به تفکیک هر گروه جنسیتی و به صورت مساوی از دو جامعة روستایی و شهری گناباد انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشان داد که گنابادی، زبان غالب حوزه­های غیر­رسمی و به­ویژه خانواده‌است؛ هرچند در حوزه­های رسمی­تر مانند مدرسه و اداره، فارسی معیار، زبان غالب است. گرایش به ‌استفاده از زبان فارسی در بین زنان بیشتر از مردان، گروه سنی جوانان بیشتر از دیگر گروه­های سنی، تحصیل­کردگان بیشتر از غیرتحصیل­کردگان، شهر­نشینان بیش از روستاییان در تمامی حوزه­هاست. پس می‌توان گفت که گنابادی روند تدریجی زوال را در پهنۀ خراسان بزرگ طی می­کند. %U https://zaban.guilan.ac.ir/article_5173_2ce2e4b43eee43b61005dd41520fe99d.pdf