تکرار در گویش تالشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه پیام نور رشت

چکیده

فرایند تکرار نوعی واژه‌سازی است که در آن عنصری به پایه اضافه می‌شود، این عنصر که جزءِ مکرر نامیده می‌شود، گاه خود پایه و گاهی بخشی از آن است که در چپ، راست و یا میان پایه تکرار می‌شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی انواع تکرار براساس نظر کافمن (2015) در تالشی است. همچنین به بررسی کاربرد دستوری و معنایی انواع تکرار و تحلیل آوایی هجاهای شرکت­کننده در این فرایند در واژه‎های مکرر تالشی جنوبی پرداخته‌ایم. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده‌های پژوهش به دو صورت اسنادی و میدانی گردآوری شده‎‌اند. نتایج نشان داده­ است که انواع تکرار، غیر از دوگان­سازی اسم و تکرار shm (افزودن shm به ابتدای واژه‎های مکرر) در تالشی به کار می‎رود. همچنین از انواع کاربردها و تحلیل معنایی عنوان­شدة کافمن؛ شدت، افزایش و تقویت؛ کثرت و جامعیت در تالشی کاربرد بیشتری دارند. بررسی آواهای این گویش نیز نشان داد که در کلمات تک‌هجایی، ساخت هجایی CVC از بالاترین بسامد و در کلمات دوهجایی ساخت هجایی CV-CV و نیز CV-CVC از پُررخدادترین ساخت‌های شرکت­کننده در فرایند تکرار بوده‎اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reduplication in Taleshi

نویسنده [English]

  • Shahin Sheikh Sang Tajan
Assistant professor of Linguistics, Payame Noor University, Rasht
چکیده [English]

Extended abstract
 
1- Introduction
Reduplication is one of the morphological processes that through doubling a word, element, root or stem enhances, emphasizes, amplifies, enlarges, diminishes, adds number or changes verb tense to bring about significant meaning changes or shades of meaning (Kauffman, 2015). Taleshi is a language which is spoken in the northern regions of the Iranian provinces of Guilan and Ardabil and the southern regions of the Republic of Azarbaijan. Based on lexical, phonological and grammatical factors, Taleshi is divided into three dialects: northern, central and southern. Northern Taleshi is spoken in Azarbaijan from Anbaran to Lavandavil; central Taleshi includes Taleshdula, Asalem and Tularud; and southern Taleshi which has been investigated in this article includes Masal, Shanderman, Kushabar and Masule. In this paper, we have studied all types of reduplication proposed by Kauffman (2015) in Taleshi so that we can get the dominant types, uses, and syllable structures of the reduplicated words.
 
2- Theoretical framework
According to Kauffman (2015), there are eight different kinds of reduplication, including: full reduplication which refers to doubling of the entire word; partial reduplication which uses a part of a word, typically a syllable, and repeats it; reduplication in baby-talk, as babies shorten the words into doubled syllables; rhyming reduplication which refers to different words with near duplicated sounds resulting in rhyming; ablaut reduplication by changing vowels of words that nearly rhyme; reduplication in onomatopoeia by imitating  and doubling the sounds in nature; name doubling which is primarily used for close relationships; and shm-reduplication which refers to depreciative reduplication indicating irony, sarcasm, skepticism rhyming base words with the prefix shm-. Applying repetitive sounds result in grammatical or lexical distinctions which make profound or subtle changes in meaning. Therefore, Kauffman (2015) distinguished various uses of reduplication based on forming plurals, verb tenses, intensity, amplification, enhancement, specificity, diversity or collectivity, similarity, playfulness, aimlessness, reciprocity and statements on life. 
 
3- Methodology
The method of this research is both qualitative and quantitative. In order to achieve comprehensive results, the researcher needed to choose perfect and acceptable corpus in Taleshi, so data were collected in two ways: documents and field study. The documents included Taleshi’s proverbs and also Taleshi to Farsi dictionaries. The field study included interviews and was based on the speech of the old and illiterate speakers of Masal, Shanderman, Shaft and Fuman and also the researcher’s intuition. After data collection, the entire corpus was searched for the possible eight kinds of reduplication mentioned by Kauffman (2015). Then, all these forms were recorded along with their meanings and parts of speech, then the uses of each kind of reduplication were examined. Together, 281 reduplicated forms were extracted and categorized according to their types, uses and semantic properties. In the end, the syllable structures of each kind of reduplication were presented.
 
4- Results & Discussion
The researcher collected 281 reduplicated words in Taleshi, including 168 words with full reduplication, 50 words with partial reduplication, 24 words with rhyming reduplication and 39 words with other kinds of reduplication. The parts of speech observed in reduplicated words were nouns, adjectives and adverbs among which noun was the dominant form in most structures. The results of this study showed that all kinds of reduplication except "name doubling" and "Shm-reduplication" were observed in Taleshi’s data. The semantic uses of reduplication in Taleshi showed that in terms of meaning, the dominant forms were intensity, amplification, enhancement, diversity and collectivity. By analyzing the syllable structures, it was found that in mono- syllables, the structure of CVC and in two syllables, the use of CV-CV and also CV-CVC had the dominant structures in Taleshi reduplicated words. The comparison between this study and the previous ones showed that in the previous studies only one or two types of reduplication like full reduplication and partial reduplication were taken into account, while other types of reduplication were ignored. Also, in the previous researches, the use of reduplication which may cause grammatical and lexical distinctions and therefore lead to semantic changes were not considered. 
 
5- Conclusions & Suggestions
In this article, we tried to examine the various types of reduplication in Taleshi based on adaptation and localization of linguistic theories. Among all kinds of reduplication proposed by Kauffman (2015), full reduplication had the highest frequency. In other words, most data in this dialect were observed to have full reduplication. Partial reduplication and rhyming reduplication were also observed in different words. Other kinds of reduplication such as ablaut reduplication, reduplication in baby talk and reduplication in onomatopoeia had the least frequency. The semantic analysis showed that unlike other languages, in Taleshi the plurality and verb tenses cannot be applied by reduplication, while other semantic uses like intensity, amplification, enhancement, diversity and collectivity are obvious. The results of such studies could be helpful in building bilingual corpora, preserving and enhancing Iranian dialects as well as preventing their extinction and annihilation.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reduplication
  • Morphology
  • syllable structures
  • uses of reduplication
  • semantics
  • Taleshi
ارانسکی، ی.م. 1387. زبان‌های ایرانی. ترجمة ع صادقی. تهران: سخن.
اشمیت، ر. 1382. «دیگر گویش‌های ایرانی باستان»، در راهنمای زبان‌های ایرانی، ترجمۀ آ بختیاری و دیگران. تهران: ققنوس.
انوری، ح. و گیوی، ح. 1366، دستور زبان فارسی. تهران: فاطمی.
حق­شناس، ع. 1373. آواشناسی. تهران: آگاه.
راسخ مهند، م، 1388. «بررسی معنایی تکرار در زبان فارسی»، زبان‌شناسی. (1) 23: 74-65.
راسخ مهند، م. و محمدی راد، م. 1392.«بررسی صوری و معنایی تکرار در گویش کردی سورانی»، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی. 133-146.
رضایتی، م. 1386. زبان تالشی. رشت: فرهنگ ایلیا.
رضایتی، م. و سلطانی، ب. 1394. «بررسی ساخت‌واژه­ای، دستوری و معنایی فرایند تکرار در زبان فارسی». جستارهای ادبی. (189):  112-81.
رفیعی، ع. 1386. لغت­نامة تالشی. رشت: دانشگاه گیلان.
شریعت، م. 1370. دستور زبان فارسی. تهران: اساطیر.
شقاقی، و. 1367. فرایند دوگان‌سازی. پایان­نامة کارشناسی ارشد. رشتة زبان­شناسی. دانشگاه تهران.
ـــــــــــــــــ . 1379. «فرایند تکرار در زبان فارسی». مجموعه­مقالات چهارمین کنفرانس زبان‌شناسی نظری و کاربردی. ج1: 519-533.
شقاقی، و. و ت حیدرپور بیدگلی. 1390. «رویکرد نظریۀ بهینگی به فرایند تکرار با نگاهی تازه بر واژه‌های مکرر فارسی». پژوهش­های زبان‌شناسی. 3(1): 66-55.
فیاضی، م. 1392. «تکرار در گویش گیلکی»، پژوهش­های زبان‌شناسی تطبیقی. 3(6): 160-135.
کلباسی، ا. 1380. ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لازار، ژ. 1384. دستور زبان فارسی معاصر، ترجمۀ م بحرینی. تهران: هرمس.
مشیری، م. 1379. فرهنگ اتباع. تهران: آگاهان ایده.
محمودی بختیاری، ب. و ز ذوالفقار کندری. 1394. «دوگان‌سازی کامل در زبان فارسی: یک بررسی پیکره بنیاد». پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران. 31(1): 165-151.
منصوری، ی. 1384. بررسی ریشه­شناختی فعل­های زبان پهلوی. تهران: آثار.
نصرتی سیاهمزگی، ع. 1386. تالشی­نامه. رشت: ایلیا.
نغزگوی کهن، م. 1373. بررسی گویش تالشی دهستان طاسکوه ماسال. پایان­نامة کارشناسی ارشد، رشتة زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تهران.
نوبهار، م. 1372. «بررسی ساختمان قیدواژه در زبان فارسی»، رشد آموزش  ادب فارسی. (32): 65-60
Crystal, D. 1997. The Cambridge Encyclopedia of language. Cambridge University Press.
Katamba, F. 2006. Morphology, Mackmillan, Hampshire, 2nd edition.
Kauffman, C. 2015. Reduplication reflects uniqueness and innovation in language, thought  and culture. York Collage of Pennsylvania.