سرنام‌های دوسطحی در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان انگلیسی دانشگاه شهرکرد

چکیده

اختصارسازی از فرایندهای مهم واژه‌سازی است که در آن یک یا چند نویسه جانشین چند واژه یا یک عبارت طولانی می‌شود. به­طورکلی به لحاظ شیوۀ تلفظ دو نوع اختصار وجود دارد؛ اختصارهای الفبایی که نویسه‌های آن تک­تک تلفظ می‌شود، و سرنام‌ها که حروف آن به صورت یک واژه ادا می‌شود. هدف این پژوهش معرفی و تحلیل چگونگی تشکیل سرنام‌های دوسطحی است که ساز و کار ویژه و نوینی از واژه‌سازی در زبان فارسی ایجاد کرده و کاربردش در سازمان‌ها و نهاد‌های اجتماعی باب شده و رو به افزایش است. این سرنام‌ها افزون بر اختصار بودن واژه­اند و گویای هدف و پیام آن سازمان‌ها. از این‌رو، این نوع اختصار، معنی را در دو سطح بیان می‌کند؛ به عنوان یک سرنام و به عنوان یک واژۀ موجود و معمولی زبان. هدف این پژوهش این است که نشان دهد فرایند تشکیل سرنام‌های دوسطحی که موجب یکسان­شدن صورت نوشتاری و تلفظ یک واژۀ موجود و یک سرنام‌ می‌گردد نوعی افزایش معنایی به صورت «چندمعنایی» است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Two - Level Word Acronyms in Persian

نویسنده [English]

  • Bashir Jam
(PhD), Shahrekord University
چکیده [English]

Acronyming is one of the word-formation processes. In general terms, there are two types of acronyms; initialisms and word acronyms. An initialism is read and pronounced as a spelling or as a sequence of letters, while a word acronym is pronounced as a single ordinary word. Two-level word acronym is a type of word acronym used by organizations and social groups to suggest some aspect of their purpose or objective. Two-level word acronym expresses meaning on two levels, i.e., as an acronym and as a simple word. This research aimed at the introduction and analysis of some Persian two-level word acronyms whose application is increasing among Iranian organizations and social groups. Furthermore, in this paper, it is argued that the formation of two-level word acronyms which makes the written form and the pronunciation of an actual word and an acronym the same as each other, is a type of semantic extension in the form of polysemy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • acronym
  • word acronym
  • two-level word acronym
  • polysemy

مراجع

زاهدی، ک و ل. شریفی. 1388. «اختصارسازی در زبان فارسی». زبان و زبان‌شناسی. 5، (9): 69-92.
ـــــــــــــــ . 1390. «قدمت اختصارسازی در زبان فارسی». زبان‌پژوهی. 2 (4): 33-50.

سمائی، م. 1390. «سرواژه‌سازی در زبان فارسی و سرواژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی». نامة فرهنگستان. 12 (45): 128-133.

شقاقی، و. 1386. مبانی صرف، تهران: سمت.
فامیان، ع. و م. سخنور. 1394. «بررسی تطبیقی کلمات اختصاری در فارسی، انگلیسی، عربی و ترکی استانبولی». زبان‌پژوهی. 7 (17): 103-122.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ گروه اختصارات. 1378. اصول و ضوابط و روش‌های اختصارسازی، تهران: نشر آثار.
کافی، ع. 1370. «اختصارات و زبان فارسی». نشر دانش، 11(5): 13-23.
مختاری معمار، ح. 1382. مروری بر آغازه‌ها و اختصارات در زبان فارسی، تهران: سخن.
Bauer, L. 1983. English word formation. Cambridge: Cambridge University Press.
Bauman, K. 2009. Morphology and word formation processes. Middlesex: KRT.
Bloomfield, L. 1935. Language. London: George Allex & Unwin.
Boersma, P. 1997. The elements of functional phonology [Ms]. University of Amsterdam. [ROA-173]
Boersma, P. 1998. Functional phonology. Formalizing the interactions between articulatory and perceptualdrives. Utrecht: LOT.
Bussmann, H. 1996. Routledge dictionary of language  and linguistics. London and New York: Routledge.
Carstairs- McCarthy, A. 2002. An introduction to English morphology:  words and their structure. Edinburgh University Press.
Denning, K. B. Kessler & W. R. Leben. 2007. English vocabulary elements, Oxford University Press.
Harley, H. 2004. Why is it the CIA but not *the NASA? Acronyms, initialisms and definite descritptions, in  American Speech, vol. 79, 4/2004, p. 368-399.
Hale, M, and C. Reiss. 2000. »Substance abuse and dysfunctionalism: Current trends in phonology«. Linguistic Inquiry,( 31): 157-169.
Hayes, B. 1997. Four rules of inference for ranking argumentation. Unpublished manuscript. Los Angeles: University of California.
Haspelmath, M.  2002. Understanding morphology. London: Arnold.        Hudson, G.  2000. Essential introductory linguistics.Oxford, England: Blackwell.
McCarthy, J. 2002. A Thematic Guide to Optimality Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
McMahon, A. M. S.1994. Understanding languagechange. Cambridge: Cambridge University Press.
Trask, R. L. 1993. A  dictionary of grammatical terms inlinguistics. Routledge.
Vicentini, A. 2003. The economy principle in language. Italy: Milan University.
Zipf, G. 1949. Human behavior and the principle of least effort. Boston: Addison Wesley.
زبان فارسی و گویش‌های ایرانی
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پیاپی 2
مهر 1395
صفحه 29-42

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار